Samobójstwo, to nie jest rozwiązanie

Jak wspomniałem wcześniej 10 września,  został ustanowionym Światowym Dniem Zapobiegania Samobójstwom. Na początek wyjaśnię pojęcia takie jak Suicydologia, samobójstwo, samobójstwo roższerzone. Następnie spróbuję wskazać jak można rozpoznać i przeciwdziałać działaniom samobójczym.

W swojej służbie często spotykam się z osobami, które podjęły próbę samobójczą, zakończoną zgonem. Zdarza mi się rozmawiać ze zdruzgotany mi rodzinami tych osób. Ja osobiście uważam, że problem samobójstw jest bardzo poważny i niestety bagatelizowany. Nie będę na łamach blogu przytaczał tych konkretnych przypadków z szacunku do rodzin, których ta tragedia dotknęła. W związku z tym wszelkie podobieństwa opisanych przeze mnie sytuacji są przypadkowe.

Na początek chciałbym przybliżyć czym jest Suicydologia.
Suicydologię należy uznać jako jedna z interdyscyplinarnych nauk o człowieku. Z jednej strony jest ona powiązana z psychologią, pedagogiką, socjologią i innymi naukami humanistyczno-społecznymi, z drugiej zaś strony wiąże się ona z naukami przyrodniczymi. Jej głównymi zadaniami są charakterystyka oraz opis zjawiska samobójstwa, dokonywanych na podstawie analizy obiektywnych danych.

Samobójstwo jest bardzo złożonym zjawiskiem. Jego przyczyny są również bardzo złożone, osobiste, wielodyscyplinarne, psychologiczne, społeczne, kulturowe, środowiskowe. Należy pamiętać o indywidualności każdej osoby, w związku z czym czynniki wywołujące tego rodzaju myśli są również indywidualne.

Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów
Zdrowotnych ICD10 opracowanej przez WHO samobójstwo opisane jest w rozdziale XX jako zamierzone samouszkodzenie
(X60–X84).

Samobójstwo rozszerzone to zachowanie złożone z zabójstwa lub zabójstw oraz samobójstwa, połączonych szczególnym, emocjonalnym związkiem przyczynowo-skutkowym.

Należy pamiętać, że samobójstwo najczęściej jest przemyślane i planowane. W związku z powyższym zarówno u osób młodych jak i dorosłych występują sygnały ostrzegawcze.

• Sygnalizowanie swoich problemów
• Mówienie o tym, iż jest się ciężarem, poddawaniu się
• Utrata zainteresowania pracą lub nauką
• Utrata bliskiej osoby na skutek śmierci, rozwodu, separacji
• Osoba poświęca nadmierną uwagę wyjątkowo bolesnej stracie
• Tematyka śmierci pojawia się w pracach pisemnych i plastycznych
• Doświadczenie sytuacji wyjątkowo stresującej
• Silne uczucie bezradności, bezsilności
• Zrywanie bliskich kontaktów rodzinnych, przyjaźni, żegnanie się
• Oddawanie rzeczy
• Lęk o własne życie
• Poruszanie tematyki sensu życia

Jeżeli można mówić o jakiejkolwiek pierwszej pomocy osobie, u której podejrzewa się, że może mieć ona myśli samobójcze to literatura przedmiotu wskazuje kilka rozwiązań mogących pomóc ocalić osobę od odebrania sobie życia.

• Oswoić lek, nie tłumić emocji
• Podjąć próby rozmowy o mitach na temat samobójstw
• Poruszając problem nie robimy nikomu krzywdy (jak wspomniałem osoby często sygnalizują iż taki problem może ich dotyczyć)
• Zarówno dzieci jak i dorośli oczekują aby z nimi porozmawiać, okazać wsparcie.

Jak już wspomniałem w przeświadczeniu społecznym pojawiają się mity dotyczące samobójstw. Poniżej przedstawiam kilka twierdzeń "ludowych", które niekoniecznie są prawdziwe.

• Ludzie, którzy mówią o samobójstwie rzadko się go dopuszczają
• Nie ma związku pomiędzy nadużywaniem alkoholu a zachowaniami samobójczymi
• Samobójstwo to głupota (patrząc z perspektywy, która chce tego dokonać to jest to racjonalne zachowanie)
• Rozmawiając o samobójstwie wprost torujemy drogę do jego popełnienia
• Jeżeli ktoś raz myślał lub spróbował popełnić samobójstwo to zawsze będzie do niego wracał
• Wszyscy samobójcy mają depresję
• Samobójcy rzadko szukają pomocy.

Literatura przedmiotu przewiduje działania prewencyjne przeciwko myślom i czynnościom zmierzającym do odebrania sobie życia, które opisałem poniżej.

• Dobre relacje z członkami rodziny
• Wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół, nauczycieli
• Wiara w siebie i dobrą samoocena
• Umiejętność poszukiwania i proszenia o pomoc gdy przychodzi taka potrzeba
• Otwartość na doświadczenia innych ludzi i ich sposoby rozwiązywania problemów
• Otwarty umysł na nową wiedzę
• Poszukiwanie, rozwijanie i podtrzymywanie własnego hobby
• Integracja społeczna np. spotykanie że znajomymi, wychodzenie "do ludzi", aktywność fizyczna.

Statystyka samobójstw w Polsce jest prowadzona nie tylko przez Policję. Nie będę przytaczał liczb ponieważ mówimy tu o życiu ludzkim, należy jednak nadmienić, że tendencja jest rosnąca i dotyczy ludzi w różnym wieku i różnej płci, jak również różnej narodowości na skalę globalną. 

Należy pamiętać również że są służby, które natychmiast ruszą na pomoc każdej osobie, która takowej będzie potrzebować.