Projekt: Bezpieczny Rodzic w Sieci

Tak jak obiecałem trzecia część całego cyklu dotyczy rodziców. Projekt: Bezpieczny Rodzic w Sieci, to podsumowanie całego cyklu Projekt: Bezpieczna Rodzina w Sieci. W sumie dobrze się stało, że zostawiłem tę część na koniec.  Z powodu zmiany miejsca pracy, (ale nie zawodu 😉) mam okazję spotykać się z nowymi sytuacjami i problemami dotykającymi innych. Dotychczas nie byłem do końca świadomy skali tego zagrożenia w sieci. Obecnie mierzę się z nieco innego rodzaju wyzwaniami. A raczej mierzę się ze skutkami decyzji, które to miały wpływ na późniejsze zdarzenia. Przypadki, które mam na myśli nie nadają się do przytaczania w całości, ale postaram się zwrócić szczególną uwagę temu zagrożeniu. Jak już wspomniałem ta część dotyczy rodziców, jeżeli jesteś rodzicem, to wszystko co jest zawarte w Blogu dotyczy Ciebie - jako rodzica. Jeżeli ktoś decyduje się na podjęcie decyzji zastania rodzicem, bierze też na siebie odpowiedzialność za to do końca życia. Niestety nie dam Tobie – Rodzicu złotego środka jak ustrzec siebie i dzieci przed zagrożeniami w sieci. Mogę jedynie podpowiedzieć, albo cytując klasyka „mogę wskazać Ci drzwi, przejść przez nie będziesz musiał sam”.

 

Nie bez powodu na początku wspominałem, że tematy będą się przeplatać, powtarzać, powielać i dublować.  Taki mam zamiar ponieważ zagrożenia w sieci dotyczą całej rodziny w różnym wieku,
i że tak powiem, w różnym stopniu „zaawansowania technicznego”. Patrząc na rodzinę jak na silny łańcuch możemy założyć, że jeżeli jedno ogniwo w rodzinie zawiedzie cały łańcuch może być zagrożony. Pewne zachowania mogą doprowadzić do utraty zaufania i podzielenia rodziny.

Obserwuję coraz częstsze i coraz bardziej zaawansowane metody socjotechniczne wykorzystywane przy „oszustwach Internetowych”, wpływające na wyłudzanie danych osobowych (prawdziwych imion, nazwisk, adresów, numerów telefonu), pieniędzy, zdjęć, a także pornografii. Używając określenia „Oszustwa Internetowe”, nie mam na myśli jedynie Phishingu, czy nowych oszustw na OLX. Mam też na myśli jak nowo poznane osoby w Sieci są w stanie uzyskać różne dane do swoich potrzeb.

            W poprzednim rozdziale nie bez powodu poruszyłem temat odpowiedzialności karnej.

• Jeżeli nie pamiętasz to przypomnę. w odniesieniu do osób poniżej 13. roku odpowiedzialność prawną za czyny dziecka ponoszą rodzice.
• W przedziale wiekowym 13–17 lat w grę wchodzi odpowiedzialność za czyny karalne według przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.
• Po ukończeniu 17 lat mamy do czynienia z normalną odpowiedzialnością karną.

Dlaczego to jest takie ważne? Dlatego, że należy pamięta, że poza odpowiedzialnością moralną i etyczną jaką ponoszą dorośli członkowie rodziny w niektórych przypadkach rodzice mogą ponieść odpowiedzialność karną za czyny swoich dzieci.  

Pamiętaj, że Ty również jako osoba dorosła możesz ponieść odpowiedzialność za swoje niewłaściwe zachowanie w Sieci.

To nie jest tak, że chcę ciągle straszyć zagrożeniami panującymi w Sieci. To jest raczej tak, że przez pryzmat sytuacji, z którymi się spotykam na co dzień, (niekiedy są to skrajne sytuacje), chcę aby świadomość zagrożeniami u innych osób nieco wzrosła. W ostatnim czasie coraz częściej spotykam osoby, które mówią do mnie: „A wie Pan, myślałam/myślałem, że mnie to nie spotka”. A ja wiem. Nie można założyć kategorycznie, że COŚ na pewno Nas nie spotka. Można założyć, że to COŚ Nas spotka, bo jak spotka to będziemy przygotowani.

 

Projekt: Bezpieczny Rodzic w Sieci zakłada następujące kroki w celu zwiększenia bezpieczeństwa dzieci poruszających się w Internecie:

Pamiętaj! Internet daje wiele możliwości, ale stanowi również potencjalne zagrożenia (np. uzależnienie od Internetu, gier, cyberprzemoc, hejt, nękanie, groźby, przemoc psychiczna, wykorzystanie wizerunku, zdjęć, seksting, treści o charakterze patologicznym, wyłudzenia, uwodzenia (ryzyko wykorzystania seksualnego i finansowego), pornografia, cyberseks, obraźliwe komentarze na portalach społecznościowych, kłamstwa), dlatego RODZICU:

• Rozmawiaj z dziećmi, o tym co robią w Internecie, o tym czy widziały coś co ich zaniepokoiło, z kim rozmawiają i w jaki sposób. Nie musisz świecić dzieciom żarówką w starej lampce na biurku sadzając na twardym krześle bez szklanki wody i przesłuchiwać.  Wystarczy zwykła rozmowa, ponieważ pamiętaj, że jak nie porozmawiają z Tobą to w sieci, aż roi się od chętnych osób żeby to wykorzystać.  
• Musisz mieć kontrolę nad tym co robi Twoje dziecko. Po prostu musisz.  Zabezpiecz urządzenia (telefon, tablet, laptop, komputer) hasłem, ale pod warunkiem, że znasz te hasła. W każdej chwili masz mieć dostęp do tych urządzeń, również z powodu, gdyby na urządzeniu zostało zainstalowane złośliwe oprogramowanie.
• Oczywiście dotyczy to również haseł do wszystkich kont: Facebook, Instagram, Twitter, Discord i innych (wymienienie wszystkich zajęło by za dużo czasu) oraz adresów mailowych. Może dojść do ich wrogiego przejęcia, a wtedy w odzyskaniu kont dziecko skieruje oczy na Ciebie.
• Uświadom dziecko, aby chroniło swoją prywatność i nie podawało danych osobowych swoich i twoich (imienia, nazwiska, adresu, numerów telefonu, loginów i haseł ADRESÓW ZAMIESZKANIA), wytłumacz mu co to dla Was jako rodziny znaczy.
• Nie dokonuj płatności, których nie jesteś pewien, nawet jeżeli dziecko powie, że spoko wszyscy znajomi mają i jest „lux”, ponieważ możesz uruchomić subskrypcje, która co miesiąc będzie pobierała Ci z konta pieniążki w obcej walucie i nie będziesz wiedzieć co się dzieje, a to będzie na pewno drobnym druczkiem.
• Uświadom dziecko aby nie otwierał linków z niepewnych źródeł.
• Rozsyłanie łańcuszków, podejrzanych linków, filmików też nie jest dobrym pomysłem.
• Uświadom dziecku, że jeżeli raz coś wrzuci do Internetu to zostaje tam na zawsze. Dbajcie o swój wizerunek, zwracaj uwagę na to co dziecko zamieszcza w Internecie i gdzie, a także kto może to zobaczyć.
• Uważaj jeżeli dziecko wrzuca swoje zdjęcie do Internetu: na Facebooka, Instagrama, Tiktok’a. Obecnie istnieje bardzo duża możliwość przerabiania zdjęć 
• i zamieszczania ich w innych miejscach. Na przykład zdjęcie Twojego dziecka po rozmowie z osobą niezadowoloną z przebiegu rozmowy może posłużyć jako nowe zdjęcie w anonsach matrymonialnych.
• Uświadom dziecku, żeby nie ufała osobom poznanych w sieci. To Ty masz być osobą, której ufa.
• Wytłumacz, że liczba lajków, followersów, subskryberów i innych nie świadczy
• o ICH wartości. Mów dziecku, jak wiele dla Ciebie znaczy i że jest wartościowe, po czym powtarzaj to co jakiś czas aby utrwaliło to w sobie.
• Pamiętaj, że jeżeli dziecko nie będzie szanowało kogoś w Internecie i przegnie to może być tak, że panowie i panie ubrani po cywilnemu bądź w mundury zapukają do drzwi. Nigdy nie wiadomo kto siedzi po drugiej stronie ekranu. Nie można obrażać innych, i im dokuczać.
• Spróbuj wymyślać w domu różne zajęcia, aby ograniczyć korzystanie z Internetu, ponieważ zbyt długie przesiadywanie może być niezdrowe.
• Uwaga. Dzieci w celu utrzymania kontaktu z nieznajomą osobą mogą ulec presji, jeżeli ktoś namawia ich do czegoś, do czego nie mają przekonania. Mogą zrobić coś co po kliknięciu „wyślij”, już się nie cofnie. Na przykład małoletnie dziecko może wysłać swoje nagie zdjęcia innej osobie.
• Uświadom, że nie można robić nikomu zdjęć i nagrywać nikogo bez jego zgody, ani udostępniać jego wizerunku i tworzyć wirtualnych kont na portalach społecznościowych i sprzedażowych (grozi za to odpowiedzialność z powództwa cywilnego, ale w niektórych przypadkach też karna).

            Uwierz mi, że to nie jest tak, że usiadłem i zacząłem wymyślać jak by utrudnić korzystanie z komputera i jak tu dołożyć komuś zajęcia. Tych zagrożeń jest coraz więcej.

Z wymienionych powyżej zagrożeń, w ostatnim czasie spotkałem się z tymi:

• hejt,
• nękanie,
• groźby, 
• przemoc psychiczna,
• wykorzystanie wizerunku, zdjęć,
• seksting,
• treści o charakterze patologicznym,
• wyłudzenia,
• uwodzenia (ryzyko wykorzystania seksualnego i finansowego), 
• pornografia, 
• cyberseks,
• obraźliwe komentarze na portalach społecznościowych.

To nie były pojedyncze przypadki. Jest ich niestety coraz więcej. Najgorzej, że coraz częściej ofiarami padają osoby małoletnie, czyli poniżej 15 roku życia. Dlatego chcę na to zwrócić uwagę. Z powodu obostrzeń dzieci większość czasu spędzają przed komputerem, często bez nadzoru rodziców. Dlatego zwracaj uwagę na to co Twoje dziecko robi w Sieci. 

Pamiętaj, że jeżeli masz jakieś pytania to pisz śmiało będziemy myśleć, aż coś wymyślimy.